Ciekawy wyrok WSA | Specustawa przesyłowa

Potrzeba unowocześnienia krajowego systemu przesyłowego energii elektrycznej oraz skrócenia czasu trwania dotychczas funkcjonujących wieloletnich procedur prawnych poprzedzających rozpoczęcie budowy danej inwestycji, spowodowała wprowadzenie tzw. Specustawy przesyłowej, tj. ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. Po ponad dwóch latach obowiązywania tych przepisów sposób i zakres stosowania specustawy nadal powoduje rozbieżności w orzecznictwie i praktyce organów. W sprawie kwalifikacji prawnej inwestycji jako przedsięwzięcia objętego zakresem specustawy przesyłowej wypowiedział się w ostatnim czasie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie potwierdzając korzystną dla Inwestora - Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. interpretację przepisów.

Specustawa przesyłowa funkcjonująca w obrocie prawnym od samego początku wzbudzała liczne kontrowersje, co do zakresu i sposobu jej stosowania w praktyce. W wykazie przedsięwzięć stanowiących załącznik do specustawy przewidziano realizację przede wszystkim linii elektroenergetycznych 400kV i 220kV. Tylko jedno przedsięwzięcie z wykazu przewidywało wprost wybudowanie stacji elektroenergetycznej.

Budowa linii, to także rozbudowa istniejącej stacji i pozostałej infrastruktury

Z uwagi na charakter inwestycji oraz strukturę Krajowego Sytemu Energetycznego (KSE) dla skutecznego zrealizowania nowej linii elektroenergetycznej oraz rozpoczęcia jej eksploatacji, wiele wskazanych w załączniku inwestycji wymaga rozbudowania istniejących stacji elektroenergetycznych i dostosowania ich do przyłączenia oraz obsługi nowo realizowanych linii. Przedsięwzięcia dotyczące rozbudowy istniejących stacji krańcowych określonych w specustawie linii nie zostały bowiem wprost wymienione w załączniku do specustawy przesyłowej (wykazie przedsięwzięć).

Potrzebę doprecyzowania praktyki stosowania oraz wykładni regulacji zawartych w specustawie przesyłowej dostrzegł natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydając wyrok z dnia 9 lutego 2018 r. w sprawie o sygn. akt: IV SA/Wa 2780/17. Istotą sporu w rozpatrywanej sprawie było kwestionowanie przez skarżących, wydanej uprzednio przez Wojewodę oraz Ministra Infrastruktury i Budownictwa, decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej.

Decyzja lokalizacyjna wydana w trybie przewidzianym specustawą przesyłową obejmowała swoim zakresem rozbudowę stacji elektroenergetycznej niewymienionej wprost w załączniku do specustawy. Sporna stacja stanowiła jednak krańcowy punkt przyłączenia do Krajowego Sytemu Energetycznego wymienionej w wykazie przedsięwzięć linii elektroenergetycznej a organy administracji uznały, że w takim przypadku realizacja tej inwestycji stanowi część przedsięwzięcia wymienionego w specustawie jako budowa linii. W konsekwencji uzasadniało to wydanie decyzji lokalizacyjnej przewidzianej w specustawie dla rozbudowy stacji elektroenergetycznej niewymienionej wprost w załączniku do specustawy, co pozwoliło na znaczne przyspieszenie realizacji tej inwestycji.

Konkretna inwestycja czy trasa połączenia sieciowego?

Wyrokiem z dnia 9 lutego 2018 r. WSA w Warszawie potwierdził prawidłowość rozumowania organów administracji i Inwestora dokonując szczegółowej interpretacji przepisów specustawy przesyłowej uwzględniającej przede wszystkim cele wprowadzenia tej ustawy. Sąd podkreślił, że celem specustawy przesyłowej wyrażonym m.in w uzasadnieniu projektu ustawy jest dążenie twórców tego aktu prawnego do przyspieszenia i usprawnienia postępowania w przedmiocie lokalizacji oraz realizacji inwestycji elektroenergetycznych (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2017 r. II OSK 847/17 i inne).

Tym samym przedsięwzięcia określone w załączniku do specustawy przesyłowej nie mogą być intepretowane zawężająco, jako konkretne, szczegółowo określone inwestycje, lecz powinny być rozumiane jako trasy połączeń sieciowych w ramach rozbudowy i modernizacji kluczowych elementów Krajowego Systemu Energetycznego.

 Sposób realizacji leży w gestii inwestora

O sposobie realizacji danego połączenia sieciowego oraz elementów koniecznych do jego zrealizowania, przyłączenia do KSE i rozpoczęcia eksploatacji  – traktowanego jako całość – decyduje Inwestor.

Jeżeli dla zrealizowania danego połącznia konieczne jest zarówno wybudowanie nowej linii, jak i odpowiednie rozbudowanie istniejących stacji elektroenergetycznych w celu jej przyłączania do KSE, to Inwestor podejmuje decyzję, czy realizować całość inwestycji w ramach jednego zadania czy tez rozdzielić poszczególne elementy na kilka samodzielnych zadań inwestycyjnych i realizować odrębnie budowę linii i rozbudowę poszczególnych stacji.

W ramach przedsięwzięć określonych w załączniku do specustawy przesyłowej przewidziano bowiem możliwość realizowania zarówno napowietrznych linii elektroenergetycznych, jak również innych obiektów budowlanych bezpośrednio powiązanych z realizacją danego przedsięwzięcia (połączenia sieciowego), a koniecznych do uruchomienia, oddania do użytkowania i faktycznej eksploatacji odcinka sieci na wskazanej w specustawie trasie.

Napowietrzna linia elektroenergetyczna nie może bowiem funkcjonować bez przyłączenia jej do sieci przesyłowej, co może nastąpić wyłącznie za pośrednictwem stacji elektroenergetycznej. Natomiast dopiero wybudowanie linii elektroenergetycznej zakończonej na obydwu jej krańcach odpowiednią stacją elektroenergetyczną spełnia warunek uznania jej za element sieci przesyłowej.

W konsekwencji realizacja zadania inwestycyjnego obejmującego rozbudowę istniejącej stacji elektroenergetycznej, tak aby umożliwić za jej pośrednictwem przyłączenie do sieci linii elektroenergetycznej wymienionej w załączaniu do specustawy przesyłowej jako strategiczna inwestycja w zakresie sieci przesyłowych, również podlega pod regulacje zawarte w specustawie.

Nie jest istotna nazwa zadania inwestycyjnego, ale jego zakres

Zadanie inwestycyjne, jako wyodrębniona część przedsięwzięcia uregulowanego w specustawie może być realizowane z wykorzystaniem procedur i uregulowań zawartych w specustawie przesyłowej. Chociaż formalnie nazwa przedsięwzięcia może być inna niż treść załącznika do specustawy przesyłowej. Kluczowe jest powiązanie techniczne danych inwestycji.

Podsumowując, jeżeli rozbudowa stacji elektroenergetycznej jest konieczna dla faktycznego przyłączenia do sieci linii elektroenergetycznej wymienionej w załączniku do specustawy przesyłowej, wówczas zadanie inwestycyjne obejmujące rozbudowę stacji powinno być traktowane jako część przedsięwzięcia wymienionego w specustawie pod hasłem „budowa linii …” . Wówczas takie zadanie może być realizowane na podstawie uregulowań prawnych zawartych w specustawie przesyłowej, jako nierozerwalnie związana część określonego w załączniku do specustawy przedsięwzięcia.