Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 7) ustawy z dnia 22 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (zwana dalej: specustawą energetyczną), jednym z obligatoryjnych załączników do wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowych są mapy z projektem podziału tych nieruchomości, które tylko w części są położone w granicach terenu objętego wnioskiem, w tym terenu przeznaczonego pod budowę stacji elektroenergetycznej. Wynika to z faktu, iż w świetle art. 8 ust. 1 Specustawy jednym ze skutków decyzji lokalizacyjnej jest zatwierdzenie podziałów nieruchomości, a mapy z projektami podziału nieruchomości stanowią integralną część tzw. specdecyzji lokalizacyjnej. Linie podziału nieruchomości stanowią natomiast linie rozgraniczające teren inwestycji.
Podział nieruchomości dotyczy stacji, czy także linii ?
Analizując przepisy specustawy trudno przy tym uzyskać jasną odpowiedź na pytanie, czy podziałowi w trybie specustawy mają podlegać tylko nieruchomości przeznaczone w części pod budowę stacji elektroenergetycznej, czy także działki przeznaczone w części pod budowę linii elektroenergetycznej. Działki przeznaczone pod budowę linii nie przechodzą bowiem na własność Skarbu Państwa w trybie wywłaszczenia. Zostają natomiast objęte ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości – rozwiązaniem analogicznym do stosowanego dotychczas art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Dotychczasowa praktyka
Rozstrzygniecie powyższych kwestii ma przy tym istotne znaczenie dla inwestorów i wykonawców. Sporządzenie i przedłożenie do wniosku o wydanie decyzji lokalizacyjnej map z projektami podziału dla wszystkich nieruchomości na trasie linii objętej wnioskiem jest nie tylko czasochłonne, ale wiąże się dla inwestora z dodatkowymi kosztami wykonania opracowań geodezyjnych. W dotychczasowej praktyce występując o wydanie decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości w trybie art. 124 ust. 1 u.g.n. nie wymagano dokonania podziału nieruchomości objętej wnioskiem. Podziały nieruchomości przeznaczonych pod budowę linii elektroenergetycznej w praktyce nie występowały zarówno przy pozyskiwaniu prawa do terenu w trybie administracyjnym, jak również ustanowienia służebności przesyłu na drodze sądowej.
Wykładnia językowa
Literalna interpretacja przepisów specustawy energetycznej skłania się jednak do przyjęcia, że ustawodawca wymaga przy wydawaniu decyzją o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej dokonania podziału wszystkich nieruchomości (zarówno pod stację oraz pod linię), które tylko w części są położone w granicach terenu objętego wnioskiem. Pomimo, że takie rozwiązanie wydaje się bezcelowe i w praktyce komplikuje procedurę pozyskiwania decyzji lokalizacyjnej, zamiast ją upraszczać, zapisy specustawy przesyłowej nie rozdzielają wprost kwestii podziałów w przypadku budowy stacji oraz budowy linii.
Nieoficjalna wykładnia Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju
Wstępne interpretacje Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju skłaniają się, co prawda ku przyjęciu, że podziały nieruchomości będą wymagane tylko w przypadku tzw. twardego wywłaszczania, tj. dla gruntów przeznaczonych pod budowę stacji. Natomiast w przypadku linii elektroenergetycznej dokonywanie podziałów nieruchomości nie będzie wymagane. Takie stanowisko nie znajduje natomiast oparcia w treści konkretnych przepisów specustawy energetycznej.
Orzecznictwo na tle podobnych rozwiązań
Warto bowiem podkreślić, że analogiczne rozbieżności występowały także na tle interpretacji zapisów art. 20 ust. 2 specustawy terminalowej LNG, którego pierwotne brzmienie – „Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu stanowią linie podziału nieruchomości” – było tożsame z obecną treścią art. 19 ust. 2 specustawy energetycznej. Wątpliwości w stosowaniu tej regulacji zostały natomiast usunięte poprzez dodanie zapisu pozostawiającego dokonanie podziału do decyzji inwestora według jego potrzeby. Obecnie brzemiennie art. 20 ust. 2 specustawy terminalowej (obowiązujące od dnia 24 lipca 2014 r.) przewiduje, że „Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu stanowią linie podziału nieruchomości w zakresie, w jakim inwestor wystąpił o zatwierdzenie podziału nieruchomości, przedstawiając mapy, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 8.” Natomiast w art. 6 ust. 1 pkt 8 specustawy terminalowej LNG wskazano, że inwestor załącza do wniosku o wydanie decyzji lokalizacyjnej mapy z projektami podziału tylko w przypadku „konieczności dokonania podziału nieruchomości”.
Brak załącznika może zostać potraktowany jako brak formalny
W specustawie energetycznej, na chwilę obecną analogicznego zapisu brak, co może powodować przyjęcie przez organy administracji i sądy administracyjne, że inwestor jest obowiązany do przedkładania map z projektami podziału dla całej trasy przedsięwzięcia objętej wnioskiem o wydanie decyzji lokalizacyjnej. Jako, że mapy stanowią załącznik do wniosku, ich niezałączenie w żądanym przez organ zakresie, może zostać potraktowane jako brak formalny wniosku podlegający uzupełnieniu w trybie art. 64 § 2 k.p.a., tj. w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania do uzupełniania braków i pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania w razie ich nieuzupełnienia.
Potrzeba kolejnej nowelizacji
Aktualne regulacje specustawy energetycznej z uwagi na ich nieprecyzyjne zapisy pozostawiają organom szerokie pole do interpretacji przepisów dotyczących podziału nieruchomości w sposób niekorzystny i kosztowny dla inwestora linii elektroenergetycznej. Pomimo iż dokonywanie podziałów nieruchomości objętych ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości na mocy art. 22 specustawy energetycznej wydaje się bezcelowe, literalne brzmienie analizowanych przepisów może przemawiać za koniecznością dokonania podziału także tych nieruchomości.
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych po raz kolejny wymaga zatem rychłego znowelizowania, w zakresie przepisów przewidujących dokonywanie podziałów nieruchomości w ramach decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej.