Jakie prawa daje gestorowi sieci służebność przesyłu?
Uprawnienia przyznawane przedsiębiorcom w ramach służebności przesyłu mogą polegać w szczególności na prowadzeniu przez nieruchomość obciążoną służebnością urządzeń stanowiących własność przedsiębiorcy. W szczególności ważne jest określenie rodzaju i specyfikacji tych urządzeń a także scharakteryzowanie sposobu w jaki przebiegać będą przez nieruchomość – na przykład z użyciem wyrysu z mapy zasadniczej.
Kolejne uprawnienie przedsiębiorcy przesyłowego to prawo wybudowania urządzeń na danej nieruchomości i następnie prawo dostępu do urządzeń w trakcie ich eksploatacji. W oczywisty sposób wiąże się to z koniecznością usuwania awarii, konserwacją, remontami czy profilaktycznym badaniem stanu urządzeń.
W szczególności określenie w umowie prawa dostępu do urządzeń może nawiązywać do pojęcia pasa eksploatacyjnego – obszaru o wskazanej szerokości, na którym następuje ograniczenie prawa własności właściciela nieruchomości na której znajdują się urządzenia. Pojęcie pasa eksploatacyjnego spełnia rolę ochronną dla urządzeń przesyłowych, a w jego granicach zapewnione powinno być przestrzeganie wszelkich norm dot. eksploatacji urządzeń.
Jak zabezpieczyć wyegzekwowanie postanowień umowy?
Nawet w przypadku dojścia do porozumienia z właścicielem nieruchomości i ustanowienia służebności przesyłu ujawnionej w księdze wieczystej, może pojawić się trudność z uzyskaniem faktycznego dostępu do terenu.
Jeśli właściciel nieruchomości uniemożliwia przedsiębiorcy dostęp do niej pojawia się znaczny problem w realizacji służebności. Właściciel nieruchomości obciążonej może bowiem zmienić zadanie i niemożliwość dostęp gestorowi sieci. W takim wypadku wyegzekwowanie prawa wejścia na tern może wymagać wytoczenia przez inwestora dodatkowego i czasochłonnego procesu sądowego.
Przed takimi ewentualnościami można natomiast zabezpieczyć się już na etapie formułowania zapisów umowy zawiewanej w formie aktu notarialnego. Zgodnie z art. 245 § 2 zd. 2 k.c. oświadczenie właściciela nieruchomości, który dane prawo ustanawia, powinno przybrać forę aktu notarialnego. Wymogu takiego nie ma dla oświadczenia przedsiębiorstwa przesyłowego. W granicach prawem dozwolonych – stosując zasadę swobody umów – strony mogą kreować treść aktu notarialnego tak, aby zabezpieczyć swoje interesy.
Szczególne znaczenie w tym przypadku ma wprowadzenie do umowy dodatkowego postanowienia w oparciu o art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego. Powyższa regulacja umożliwia zastąpienie aktem notarialnym wyroku sądowego (akt notarialny stanie się tytułem egzekucyjnym) jest akt notarialny, w którym dłużnik (właściciel nieruchomości) poddał się egzekucji i który obejmie obowiązek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej (w tym nieruchomości), gdy w akcie wskazano termin wykonania obowiązku lub zdarzenie, od którego uzależnione jest wykonanie.
Akt Notarialny zastępuje wyrok sądu.
Dopuszczalne jest więc złożenie przez właściciela nieruchomości oświadczenia o poddaniu się egzekucji wprost z aktu notarialnego (w zakresie obowiązku wydania nieruchomości) w trybie art. 777 par. 1 pkt. 4 k.p.c. Art. 777 par. 1 pkt. 4 k.p.c. daje możliwość uzyskania przez inwestora klauzuli wykonalności na akt notarialny oraz wszczęcie postępowania egzekucyjnego o wydanie nieruchomości, bez potrzeby inicjowania i prowadzenia procesu sądowego z właściciele nieruchomości.
Jeśli dłużnik (właściciel) ma wydać wierzycielowi (przedsiębiorstwu) nieruchomość, komornik właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości wezwie dłużnika do dobrowolnego wykonania tego obowiązku w wyznaczonym stosownie do okoliczności terminie, po którego bezskutecznym upływie dokona czynności potrzebnych do wprowadzenia wierzyciela w posiadanie.
Art. 777 k.p.c
W celu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń i znacznego przyśpieszenia procesu ich egzekucji w drodze postępowania egzekucyjnego warto zwrócić szczególna uwagę na art. 777 k.p.c oraz na kształt oświadczeń stron poddających się egzekucji. Skorzystanie z tej możliwość w praktyce pozwala bowiem na uzyskanie podobnej skuteczności działania jak w przypadku prowadzenie egzekucji administracyjnej decyzji wydanej w trybie art. 124 ust. 1 u.g.n. Dodatkowe zabezpieczenie możliwości przymusowego egzekwowania wydanie nieruchomości pozwoli uchronić inwestora przed konieczności prowadzenia dodatkowego procesu sądowego, w sytuacji gdy po ustanowienie służebności przesyłu postanie nieprzewidywana sytuacja konfliktowa pomiędzy wścielę terenu i przedsiębiorstwem przesyłowym.