Tragiczny pożar, który wybuchł w sierpniu bieżącego roku w jednej z poznańskich kamienic, zwrócił uwagę wielu osób, w tym przedstawicieli rządu, na kwestię przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa oraz ochrony przeciwpożarowej w budynkach wielorodzinnych. W komunikatach prasowych Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zapowiada wyrywkowe kontrole, które w razie wykrycia nieprawidłowości skutkować będą nałożeniem kar finansowych. Kwestia ta powinna być szczególnie ważna dla właścicieli oraz zarządców budynków (w tym budynków wielorodzinnych), bowiem to właśnie oni są odpowiedzialni za przestrzeganie obowiązujących norm oraz za ewentualne szkody wynikłe z zaniedbania obowiązków, nawet jeśli faktycznie winni zaniedbaniom są na przykład najemcy. Oprócz tego, naruszenie określonych przepisów może w skrajnych przypadkach prowadzić do poniesienia odpowiedzialności karnej. Kto powinien mieć to na uwadze? Jakie działania warto rozważyć?
Adresaci obowiązków. Wymogi, o których mowa w niniejszym artykule adresowane są w szczególności do właścicieli budynków oraz ich zarządców. Co ważne, nie odpowiadają oni jednocześnie, co oznacza, że jeśli właściciel zawarł umowę o zarządzanie nieruchomością, to jedynie zarządca ponosi odpowiedzialność. Analogicznie, jeżeli nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste, to użytkownik wieczysty jest zobowiązany do dbania o budynek.
Jakie wymogi wynikają z przepisów? W kontekście zapowiadanych kontroli w szczególności warto zwrócić uwagę na przepisy prawa budowlanego, wymogi techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz przepisy przeciwpożarowe. Co z nich wynika? Na przykład zakaz przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo w pomieszczeniach piwnicznych, na poddaszach i strychach, w obrębie klatek schodowych i korytarzy oraz w innych pomieszczeniach ogólnie dostępnych, jak również na tarasach, balkonach i loggiach. Ponadto, zakaz składowania materiałów palnych w pomieszczeniach technicznych, na nieużytkowych poddaszach i strychach oraz na drogach komunikacji ogólnej w piwnicach. Warto także dodać, że pomieszczenia i tereny z materiałami niebezpiecznymi pożarowo powinny być w budynku właściwie oznaczone.
Oczywiście, są to tylko niektóre wymagania, którym muszą sprostać zarządcy i właściciele budynków. Trzeba pamiętać, że sankcje mogą grozić za naruszenie wszelkich przepisów technicznych, nie tylko tych przywołanych.
Jakie sankcje grożą za nieprzestrzeganie przepisów? Ustawa prawo budowlane, za nieprzestrzeganie norm dotyczących stanu i bezpieczeństwa budynków, przewiduje sankcje dla podmiotów odpowiedzialnych w postaci grzywny, a także ograniczenia czy nawet pozbawienia wolności.
Działania, które warto rozważyć jako zarządca lub właściciel budynku. Jak wspomniano, nawet jeśli to najemcy są odpowiedzialni za pozostawione w piwnicach materiały łatwopalne, zablokowane drogi komunikacji ogólnej czy inne naruszenia przepisów, to w razie kontroli ze strony organów nadzoru, ewentualne sankcje zostaną zastosowane w stosunku do podmiotów odpowiedzialnych za przestrzeganie przepisów, czyli zwłaszcza zarządców oraz właścicieli budynków. Mogą oni, w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia naruszeń, przykładowo skierować stosowne apele do najemców w formie ogólnego komunikatu. Wartym rozważenia jest także wprowadzenie odpowiednich modyfikacji w zakresie regulaminów korzystania z budynków i ich części wspólnych, co każdorazowo wymaga analizy już obowiązujących regulaminów lub sporządzenia zupełnie nowego dokumentu. W razie nałożenia kary, w gestii zarządcy pozostaje ewentualne rozliczenie się z osobą odpowiedzialną, co w ostateczności wymagać może zaangażowania sądu cywilnego. Kwestia jednak tego, czy w dany przypadku istnieją podstawy do dochodzenia roszczenia, wymaga każdorazowego rozważenia okoliczności sprawy.
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
Krzysztof Zięba
Inne artykułytego autora