Aktualnie procedowany jest projekt ustawy o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych (etap: Rządowe Centrum Legislacji – opiniowanie, numer wykazu: UC25, projekt nie trafił jeszcze do Sejmu).
Ustawa ma stworzyć ramy prawne do wydawania certyfikatów wykonawcom, którzy chcą się ubiegać o zamówienie publiczne na terenie UE, w tym Polski. Certyfikat miałby potwierdzać:
- tzw. sytuację podmiotową danego wykonawcy, czyli zaświadczać, że nie zachodzą wobec niego podstawy do wykluczenia z przetargu (certyfikacja niepodlegania wykluczeniu w zakresie podstaw wykluczenia obligatoryjnych oraz fakultatywnych) oraz
- posiadanie określonych zdolności np. doświadczenie, zasoby techniczne i organizacyjne, kadra itp. (certyfikat zdolności wykonawcy).
W ramach procedury certyfikacji niepodlegania wykluczeniu będzie możliwość przeprowadzenia procedury self-cleaningu, którego wynik będzie wiążący dla wszystkich zamawiających.
Certyfikat będzie ogólnym dokumentem i siłą rzeczy nie potwierdzi, że dany wykonawca posiada zdolności do konkretnego zamówienia (że spełnia warunki udziału w konkretnym postępowaniu), ale potwierdzi posiadanie określonych zdolności, które to zdolności mogą akurat w danym postępowaniu spełniać warunki udziału w nim.
Jednokrotna weryfikacja
Weryfikacja podmiotowa zgłaszających się do postępowania wykonawców miałaby docelowo następować jednokrotnie, co miałby ograniczyć nakład pracy zarówno zamawiających oraz wykonawców i prowadzić do profesjonalizacji i standaryzacji procedury zamówieniowej – uzyskanie certyfikatu umożliwi posługiwanie się nim oraz brak konieczności każdorazowego weryfikowania tego, o czym on zaświadcza. Certyfikat taki ma m.in. znacznie skrócić czas na przygotowanie oferty.
Certyfikat także w UE
Certyfikatem uzyskanym w Polsce będzie można posługiwać się także w postępowaniach przetargowych na terenie UE. Aktualnie wykonawcy nie mają możliwości uzyskania w Polsce certyfikatu, ponieważ Polska nie zdecydowała się do tej pory na utworzenie takich regulacji, za to polscy wykonawcy mogli uzyskiwać certyfikaty w innych Państwach na gruncie przepisów tych innych Państw.
Zasady certyfikacji
Ustawa ma być stosowana do zamówień publicznych, jednak z wyłączeniem zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa Państwa.
Polskie Centrum Akredytacji ma udzielać akredytacji podmiotom, które będą ubiegać się o certyfikację wykonawców zgodnie z ustawą. Certyfikacja odbywać się będzie na bazie wniosku wykonawcy do jednostki certyfikującej, a potem umowy zawieranej przez wykonawcę z danym podmiotem certyfikującym, na bazie której nastąpi m.in. przekazanie odpowiednich danych celem oceny i potwierdzenia. Będzie można upoważnić podmiot certyfikujący, aby sam zwracał się do organów o wydanie określonych zaświadczeń dot. wykonawcy np. co do zalegania w podatkach. Będzie można przekazać do certyfikacji także dokumenty potrzebne do procedury samooczyszczenia (self-cleaningu).
Brak przymusu
Projekt ustawy nie kreuje przymusu, aby posiadać dany certyfikat, a jedynie stwarza taką możliwość. Jego uzyskanie ma być fakultatywne. Do decyzji wykonawcy pozostawiono, czy w postępowaniu złoży odpowiednie podmiotowe środki dowodowe zgodnie z PZP i aktami wykonawczymi, czy pozyska i przedstawi certyfikat odnoszący się do poszczególnych przesłanek podmiotowych.
Ważność certyfikatu
Certyfikat będzie wydawany na okres od roku do 3 lat, zgodnie z wyborem wnioskodawcy. Jednak wykonawca będzie zobowiązany wobec podmiotu certyfikującego do aktualizacji danych oświadczeń, wobec czego certyfikat będzie mógł zostać zawieszony lub wygaszony wcześniej. Podmiot certyfikujący będzie sprawował stały nadzór nad zapewnieniem aktualności certyfikatu.
Domniemanie do obalenia
Certyfikat stwarzał będzie domniemanie, że prawdziwe są cechy wykonawcy, które z niego wynikają. Domniemanie to może być jednak obalone, np. gdy zamawiający poweźmie uzasadnione wątpliwości co do aktualności certyfikatu (ciężar wykazywania spoczywa wówczas na podmiocie kwestionującym certyfikat).
Ustawa i certyfikaty mogą być istotnym usprawnienie zamówień publicznych i w istocie przesuwają ciężar oceny dowodów z zamawiającego na wyspecjalizowany podmiot. Warto śledzić rozwój nowelizacji i ewentualne poprawki. Autorem projektu jest Minister Rozwoju i Technologii.
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
