Czym jest służebność przesyłu?

Służebność przesyłu jest stosunkowo nową instytucją wprowadzoną nowelizacją kodeksu cywilnego z dnia 30 maja 2008 r. W uzasadnieniu do ustawy nowelizującej uznano, że rozwiązaniem problemów wynikających z pozyskiwania nieruchomości prywatnych dla potrzeb inwestycji infrastrukturalnych będzie możliwość umownego ustanowienia służebności przesyłu i ewentualne dochodzenie na drodze sądowej ustanowienia służebności przesyłu.

Służebność przesyłu stanowi ograniczone prawo rzeczowe, które obok służebności gruntowych i służebności osobistych stanowi trzeci rodzaj służebności. Niektórzy zauważają, że w istocie stanowi postać służebności gruntowej, czemu ustawodawca dał wyraz w odesłaniu wynikającym z treści art. 3054 k.c.

Na podstawie służebności przesyłu, przedsiębiorcy przysługuje prawo do korzystania z nieruchomości w celu potrzebnym do zapewnienia należytego działania urządzeń przesyłowych, zgodnie z ich przeznaczeniem. Prawo to może zostać ustanowione zarówno wobec urządzeń przesyłowych już istniejących, jak i wobec urządzeń, których posadowienie będzie dopiero realizowane. Służebność przesyłu umożliwia korzystanie z nieruchomości w celu m.in.:

• wybudowania urządzeń przesyłowych (stanowić może prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane zgodnie z art. 3 ust. 11) Prawa budowlanego),
• utrzymywania i prowadzenia eksploatacji urządzeń przesyłowych,
• prawa dostępu, wejścia, przechodu i przejazdu w celu dokonywania czynności związanych z konserwacją, remontem, lub usuwaniem awarii,
• zakazu wznoszenia czy użytkowania budynków,
• czy np. zakazu dokonywania nasadzeń drzew lub krzewów.

W każdym przypadku treść służebności przesyłu może wymagać zaadaptowania odpowiednich zapisów w umowie lub rozstrzygnięciu sądu do konkretnego stanu faktycznego. Ważne, aby ukształtowanie praw i obowiązków nie generowało w przyszłości wątpliwości, co do ich zakresu.