Nietypowe znalezisko na budowie – co należy zrobić?

Nierzadko zdarza się, że podczas prowadzenia prac na budowie ekipa natrafia na znalezisko, co do którego zachodzi przypuszczenie, że może być zabytkiem. Co zrobić, gdy podczas prowadzenia robót ziemnych odkryjemy przedmiot, który może być zabytkiem?

znalezisko na budowie prawo

Przepisy art. 32 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami regulują taką sytuację. I tak, po pierwsze należy natychmiast wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot. Wiąże się to niestety z przerwą w pracach budowlanych i kosztami przestoju robót. Po drugie, należy zabezpieczyć odkryty przedmiot oraz miejsce jego odkrycia przy użyciu dostępnych środków. Po trzecie, należy niezwłocznie powiadomić właściwego terytorialnie wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to możliwe wówczas należy powiadomić wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Informacja o znalezisku na budowie

Jeśli informację o znalezisku otrzyma organ gminy, jest on zobowiązany w ciągu 3 dni przekazać ją do wojewódzkiego konserwatora zabytków, który ma 5 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia na dokonanie oględzin znalezionego przedmiotu i miejsca jego znalezienia. Jeżeli w tym terminie nie dokona oględzin odkrytego przedmiotu, wówczas inwestor może kontynuować przerwane roboty (tzw. milcząca zgoda).

Po dokonaniu oględzin odkrytego przedmiotu wojewódzki konserwator zabytków wydaje decyzję, w której:

a) pozwala na kontynuację przerwanych robót, jeżeli odkryty przedmiot nie jest zabytkiem lub

b) pozwala na kontynuację przerwanych robót, jeżeli odkryty przedmiot jest zabytkiem, ale kontynuacja robót nie doprowadzi do jego zniszczenia lub uszkodzenia lub

c) nakazuje dalsze wstrzymanie robót i przeprowadzenie, na koszt inwestora, badań archeologicznych w niezbędnym zakresie jeśli odkryty przedmiot jest zabytkiem, a kontynuacja przerwanych robót budowlanych lub ziemnych spowoduje zniszczenie lub uszkodzenie tego przedmiotu.

Kogo jeszcze należy powiadomić?

W przypadku znalezienia niewybuchów i pozostałości wojennych należy powiadomić odpowiednią jednostkę wojskową zabezpieczającą teren, która zadecyduje o udziale saperów. Jeśli podczas robót budowlanych ujawnione zostaną ludzkie szczątki konieczne będzie poinformowanie policji. Odnalezienie szczątków zwierząt wiąże się z powiadomieniem regionalnego dyrektora ochrony środowiska, a jeśli nie a takiej możliwości wówczas organu wykonawczego gminy.

Opóźnienie w pracach

W przypadku decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków zezwalającej na kontynuację prac opóźnienie wyniesie zaledwie kilka dni. Decyzja nakazująca wstrzymanie prac wiąże się wstępnie ze wstrzymaniem robót na czas nie dłuższy niż miesiąc. Należy pamiętać, że wstrzymanie robót nie obejmuje przerwania wszelkich robót, ale tylko takich, które mogą zniszczyć lub uszkodzić znaleziony przedmiot.

Jeżeli w trakcie badań archeologicznych okaże się że odkryty zabytek posiada wyjątkową wartość, wojewódzki konserwator zabytków może przedłużyć okres wstrzymania robót do 6 miesięcy od dnia doręczenia pierwotnej decyzji. Zatem w ostatecznym rozrachunku roboty budowlane mogą być wstrzymane nawet na okres 6 miesięcy, co przy dużych kontaktach budowlanych może zaburzyć harmonogram robót i narazić uczestników procesu inwestycyjnego na straty.

Może również dojść do takiego odkrycia, w wyniku którego konserwator nakaże pozostawienie odkrytego obiektu w miejscu znalezienia. Najczęściej ma to miejsce w przypadku odkrycia ruin budowli, miasta. Wówczas inwestor musi zadecydować czy wkomponuje zabezpieczone odpowiednio znalezisko w nowopowstający budynek czy rezygnuje z dalszych prac.

Za zatajenie znaleziska grodzi odpowiedzialność karna?

Niezgłoszenie znaleziska archeologicznego lub narażenie go na zniszczenie bez powiadomienia wojewódzkiego konserwatora zabytków jest wykroczeniem i podlega karze grzywny. Co ważne, zawiadomienie powinno mieć miejsce nawet jeśli tylko przypuszczamy, że dany przedmiot może być zabytkiem.

Poprawne rozpoznanie przedmiotu może być trudne, zwłaszcza gdy mamy do czynienia ze znaleziskiem z okresu pradziejowego. Niestety z obawy przed wstrzymaniem prac, często w praktyce nie ujawnia się znalezisk archeologicznych. Istotny jest również aspekt finansowy, ponieważ ratunkowe badania archeologiczne będą generowały dodatkowe koszty przy inwestycji.

Obecnie znaczna część inwestorów, angażuje na etapie przygotowawczym inwestycji archeologa, który jeszcze przed wejściem ekipy na plac budowy wykonuje badania rozpoznawcze i ocenia, czy na danym terenie mogą istnieć jakieś znaleziska archeologiczne. Pozwala to z dużym prawdopodobieństwem na wykluczenie nieprzewidzianych na etapie planowania i budżetowania budowy badań archeologicznych

MASZ PYTANIE DOTYCZĄCE TEGO
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS

Zobacz inne artykuły z tego działu

grunty rolne ustawa

Przekształcenia spółek z gruntami rolnymi – uwaga na wadliwe sformułowanie przepisów noweli!

Kiedy drzewa są lasem? Las w przepisach prawa

dziennik budowy

Nieprawomocny wyrok w sprawie budowlanej podstawą zabezpieczenia

„Wyrok TK w sprawie ustawy krajobrazowej. Kto może liczyć na odszkodowanie? Co dalej z uchwałami krajobrazowymi w 2024 r...


Inwestycje
liniowe

Strefa
szkoleń

Kontakt

Inwestycje
liniowe

Strefa
szkoleń

Kontakt

Dowiedz
się jak
możemy
Tobie
pomóc