Służebność przesyłu | rozpoczęcie biegu terminu zasiedzenia

Zgodnie z treścią przepisów kodeksu cywilnego rozpoczęcie biegu terminu zasiedzenia służebności przesyłu następuje od chwili objęcia przez przedsiębiorcę przesyłowego posiadania służebności. Kwestią sporną w doktrynie i orzecznictwie jest ustalenie kiedy takie objęcie w posiadanie następuje.

By odpowiedzieć na to pytanie należy przede wszystkim przeanalizować orzecznictwo Sądu Najwyższego. Z uwagi na ograniczoną liczbę orzeczeń dotyczących zasiedzenia służebności przesyłu sięgnąć można również do judykatów mających za przedmiot stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowych, jako że przepisy regulujące tę instytucję stosuje się do zasiedzenia służebności przesyłu odpowiednio.

W sprawach tych kilkakrotnie Sąd Najwyższy wyrażał pogląd, że rozpoczęcie biegu zasiedzenia następuje z chwilą przystąpienia do korzystania z trwałego i widocznego urządzenia[1].

Na gruncie służebności przesyłu powyższy pogląd skonkretyzowano w drodze wiążącej prawnie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego wskazując na konieczność liczenia biegu terminu zasiedzenia od chwili faktycznego rozpoczęcia ich eksploatacji[2].

Pomimo wydania uchwały w składzie siedmiu sędziów Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach orzekał jednak w sposób odmienny. W roku 2011 w kolejnej uchwale składu siedmiu sędziów Sąd Najwyższy uznał, iż termin zasiedzenia służebności liczyć należy od chwili pobudowania trwałego i widocznego urządzenia[3].

Również od tego poglądu wielokrotnie odstępowano. W orzeczeniu z 2012 r. Sąd Najwyższy orzekając w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia służebności przesyłu uznał, w ślad za pierwszą z przytoczonych uchwał, iż bieg terminu zasiedzenia rozpoczyna się od chwili przyłączenia urządzeń przesyłowych do sieci[4].

Choć powyższe stanowisko zdaje się być aktualnie dominującym w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, to jednak wciąż zdarzają się od niego odstępstwa. Zgodnie z postanowieniem SN z dnia 24 maja 2013 r. (sygn. V CSK 287/12) przedsiębiorca posiada nieruchomość w zakresie służebności przesyłu od chwili wejścia na grunt w celu wybudowania urządzenia służącego do przesyłania energii[5].

[1] Uchwała SN z dnia 21 kwietnia 1967 r., III CZP 12/67.

[2] Zamroch Piotr Zasiedzenie służebności przesyłu i służebności gruntowej – uwagi praktyczne; Uchwała składu 7 sędziów III CZP 105/05;

[3] Uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 9 sierpnia 2011 r.

[4] postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2012 r. II CSK 218/12; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2013 r. V CSK 440/12.