Z dniem 1 stycznia 2019 roku doszło z mocy prawa do przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności gruntów z zabudową mieszkaniową. W tym dniu wielu użytkowników wieczystych stało się właścicielami gruntu będącego dotychczas w użytkowaniu wieczystym.
Jak wskazywaliśmy już w poprzednich artykułach, co do zasady do końca 2019 r. organy mają czas na wydanie zaświadczenia potwierdzającego, że doszło do przekształcenia. Wyjątek stanowią sytuacje, kiedy właściciel sam wystąpi z wnioskiem o zaświadczenie. Z zaświadczenia dotychczasowi użytkownicy wieczyści dowiedzą się, ile będzie wynosiła opłata przekształceniowa, przez jaki okres należy ją wnosić i w jaki sposób można uiścić ją jednorazowo. Wiele osób już teraz chciałoby oszacować wysokość opłaty i ocenić, czy warto uiścić ją jednorazowo
Kiedy uiścić opłatę za 2019 rok?
Ustawa przewiduje, że za przekształcenie należy uiścić 20 rocznych opłat przekształceniowych. Według ustawy przekształceniowej termin do zapłaty opłaty z tytułu przekształcenia został oznaczony na 31 marca danego roku. Nie dotyczy to jednak opłaty za 2019 r., bowiem opłatę przekształceniową za rok 2019 wnosi się w terminie do 29 lutego 2020 r. Natomiast opłatę za 2020 rok należy wnieść w terminie do 31 marca 2020 r. co w praktyce oznacza, że jeżeli właściciel będzie zwlekał z wniesieniem opłaty za 2019 r. może się zdarzyć, że w krótkim okresie będzie musiał wnieść dwie opłaty – za 2019 r. i 2020 r. Oczywiście, opłata za 2019 r. może być wniesiona jeszcze w 2019 r., jeżeli zaświadczenie zostanie wydane w 2019 roku.
Co istotne, ustawa zwalnia z obowiązku ponoszenia opłat za przekształcenie m.in. osoby, które wniosły jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego zanim doszło do jego przekształcenia w prawo własności. Zwolnienie dotyczyć będzie również spadkobierców tych osób.
Jak wnieść jednorazową opłatę i skorzystać z bonifikaty?
Z zaświadczenia, które organy wydadzą właścicielom do końca 2019 r. właściciele dowiedzą się, że mogą zgłosić organowi na piśmie zamiar wniesienia opłaty jednorazowej. Organ w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia poinformuje właściciela gruntu na piśmie ile wynosi opłata jednorazowa i udzieli bonifikaty od tej opłaty, o ile obowiązuje uchwała w tym zakresie lub wysokość bonifikaty wynika z samej ustawy. Przypomnijmy, że ustawa przewiduje obligatoryjną bonifikatę w wysokości 60% dla użytkowników gruntów Skarbu Państwa – w przypadku płatności z góry dokonanej w 2019 r., w kolejnych latach bonifikata maleje o 10% rocznie. Natomiast bonifikata na gruntach samorządowych jest fakultatywna i zależy od decyzji samorządów. Jeżeli zaświadczenie potwierdzające przekształcenie zostało doręczone po dniu 31 grudnia 2019 r., osoby fizyczne objęte przekształceniem mogą zgłosić właściwemu organowi zamiar wniesienia opłaty jednorazowej do dnia 1 lutego 2020 r.
Niezdecydowanie się od razu na jednorazową opłatę nie oznacza, że nie będzie można tego zrobić później. Ustawa wskazuje, że właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić właściwemu organowi na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty. Należy liczyć się z tym, że bonifikata nie będzie już w tak korzystnej wysokości jak w pierwszym roku od przekształcenia.
Czy można uiścić jednorazową opłatę przekształceniową przed wydaniem zaświadczenia?
Jak wskazuje Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju na swojej stronie internetowej, „z przyjętej w ustawie chronologii wynika, że opłata przekształceniowa jednorazowa może zostać uiszczona dopiero po otrzymaniu zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie i po zgłoszeniu na piśmie zamiaru jej wniesienia. Dopiero bowiem po wydaniu zaświadczenia mamy pewność, że opłata jest należna, jaka jest jej wysokość oraz w jakim terminie i na jakie konto mamy wnieść tę opłatę, a także umożliwimy organowi udzielenie nam bonifikaty.“
Co do zasady, opłata przekształceniowa powinna zostać uiszczona dopiero po otrzymaniu zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie. Zaświadczenie co prawda jedynie potwierdza, że doszło do przekształcenia użytkowania wieczystego we własność gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe z mocy prawa, jednakże to organ wydający zaświadczenie dokonuje interpretacji ustawy i wydając zaświadczenie decyduje, czy ustawa objęła dany grunt. Może mieć odmienne stanowisko niż właściciel.
Zaświadczenie oprócz potwierdzenia przekształcenia pełni funkcję informacyjną, bowiem zawiera informacje o możliwości jednorazowego uiszczenia opłaty. Po otrzymaniu zgłoszenia właściciela, organ informuje właściciela gruntu na piśmie ile wynosi opłata jednorazowa i udziela bonifikaty od tej opłaty, jeżeli obowiązuje uchwała w tym zakresie. Zatem, zanim do tego dojdzie właściciele nie zawsze są w stanie prawidłowo obliczyć ostateczną wysokość opłaty jednorazowej. Ponadto Ministerstwo wskazuje, że bonifikata od opłaty jest udzielana przez właściwy organ, co oznacza, że właściciel nie może jej udzielić sobie samodzielnie.
Niemniej wniesienie opłaty przed wydaniem zaświadczenia nie jest wykluczone. W wielu przypadkach możliwe jest obliczenie wysokości jednorazowej opłaty z uwzględnieniem bonifikaty już teraz, zanim organ prześle informację z wysokością jednorazowej opłaty. Samorządy sugerowały, że każda uiszczona kwota po 1 stycznia 2019 r. będzie zaliczana na poczet opłat przekształceniowych, a jeśli właściciel wniesie chce wnieść jednorazową opłatę już teraz będzie mógł to zrobić. Warto zatem skontaktować się z właściwym organem i ustalić stanowisko w sprawie.
Jak wynika z powyższego, zasady uiszczania opłat przekształceniowych nie są skomplikowane niemniej najbliższy rok zweryfikuje w praktyce, jak będzie wyglądać proces uiszczania opłat, zwłaszcza jednorazowych i korzystanie z bonifikat. Może okazać się, że w praktyce dochowanie ustawowych terminów będzie trudne, a zasypywanie organów wnioskami i pismami przez niecierpliwych właścicieli przekształconych gruntów zmniejszy wydolność organów i przyniesie efekt odwrotny do oczekiwanego.
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
