Podstawową zasadą prawa zamówień publicznych jest zapewnienie uczciwej i równej konkurencji dla podmiotów działających na rynku. Wynika z tego konieczność sformułowania przedmiotu zamówienia w ten sposób by dopuszczonym do złożenia oferty był każdy podmiot mogący zapewnić zamawiającemu poszukiwany produkt lub usługę.
W praktyce zamawiający często starają się doprowadzić do sytuacji, w której szczegółowy opis przedmiotu zamówienia umożliwia złożenie oferty tylko jednemu przedsiębiorcy. Ma to na celu podporządkowanie procedury udzielania zamówienia pod z góry przewidziany efekt w postaci wyboru konkretnego wykonawcy.
Neutralność opisu
W świetle norm Prawa zamówień publicznych nie ma wątpliwości, iż opisane wyżej działania stanowią naruszenie przepisów ustawy oraz czyn nieuczciwej konkurencji. Zamawiający zobowiązany jest bowiem dokonać opisu obiektywnego i niedyskryminującego sposobu dokonywania wyboru wykonawców, którzy zostaną zaproszeni do składania ofert. Zgodnie
z tezą wyrażoną wielokrotnie przez Krajową Izbę Odwoławczą, w tym w wyroku z dnia 20 listopada 2008 r. (sygn. KIO/UZP 1273/08) Zasadę uczciwej konkurencji narusza zbyt rygorystyczne określenie wymagań odnoszących się do przedmiotu zamówienia, jeżeli nie jest to uzasadnione potrzebami zamawiającego, a jednocześnie ogranicza krąg wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia.
Charakterystyczne cechy przedmiotu zamówienia
Z drugiej strony często przeznaczenie produktu lub charakter wymaganej przez zamawiającego usługi z góry wyklucza możliwość jej dostarczenia przez znaczną część niewyspecjalizowanych podmiotów działających w branży. W praktyce często zdarza się, iż potrzebne produkty lub usługi wykonywane są tylko przez kliku lub nawet przez jednego przedsiębiorcę na terenie całej Polski. Sytuacje takie występują między innymi w zakresie zamówień spółek kolejowych oraz naukowych ośrodków badawczych. Z tego też powodu Krajowa Izba Odwoławcza w dalszej części uzasadnienia orzeczenia wskazanego wyżej dodaje, iż zamawiający ma prawo żądać produktu o cechach odpowiadających jego potrzebom, w tym także o najwyższych dostępnych standardach jakościowych.
W uzasadnieniu innego orzeczenia[1] Krajowa Izba Odwoławcza wskazuje nadto, iż każde uszczegółowienie przedmiotu zamówienia ogranicza w praktyce konkurencję, jednakże pewien stopień takiego ograniczenia może zostać dopuszczony a jego zakres zależny jest od wagi i znaczenia potrzeb zamawiającego, które tego typu ograniczenia będą dyktować i uzasadniać.
Uzasadnienie potrzeb
Mając na uwadze powyższe za kluczowe dla prawidłowości opisu przedmiotu zamówienia należy uznać rzetelne uzasadnienie jego szczegółowości potwierdzające fakt poparcia opisu rzeczywistymi i usprawiedliwionymi potrzebami zamawiającego. Przekonujące uzasadnienie zniechęci z pewnością niedopuszczonych do składania ofert wykonawców do wnoszenia odwołań do Krajowej Izby Odwoławczej a Zamawiającemu może zapewnić korzystny wyrok jeżeli do takiej sytuacji dojdzie.
[1] Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 15 kwietnia 2011 r. sygn. KIO 680/11
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
