Z dniem 1 stycznia 2019 r. doszło do uwłaszczenia nieruchomości z zabudową mieszkaniową, oddanych w użytkowanie wieczyste. Skutek ten nastąpił z mocy prawa na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1716, ze zm.).
Z uwagi na to, że do przekształcenia doszło z mocy prawa, nie jest konieczny żaden wniosek użytkownika wieczystego o przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności. Jeśli tylko grunt oddany w użytkowanie wieczyste spełniał przesłanki określone w ww. ustawie, wówczas do przekształcenia doszło niejako „z automatu”, a od 1 stycznia 2019 r. dotychczasowi użytkownicy wieczyści stali się właścicielami nieruchomości. Do skutku w postaci przekształcenia nie jest potrzebna decyzja organu. Na potwierdzenie, że do przekształcenia doszło, właściwy organ wyda zaświadczenie potwierdzające przekształcenie z mocy prawa.
Odpowiadając na pytanie zawarte w tytule należy wskazać, że co do zasady nie ma obowiązku podejmowania żadnych działań związanych z uwłaszczeniem gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste. Do końca 2019 r. organy mają czas na doręczenie wszystkim uwłaszczonym osobom ww. zaświadczeń, na podstawie których nastąpi z urzędu wpisanie zmian do księgi wieczystej nieruchomości. Z treści zaświadczenia uzyskamy informację o tym, że doszło do przekształcenia, jaka jest wysokość opłaty przekształceniowej, którą będziemy spłacać przez najbliższe 20 lat oraz co zrobić, jeśli chcemy dokonać spłaty jednorazowej i skorzystać z tego tytułu z bonifikat.
Jeśli jednak chcemy dokonać czynności prawnej związanej z uwłaszczoną nieruchomością np. sprzedać lokal, wówczas większość notariuszy będzie wymagała od nas zaświadczenia potwierdzającego, że doszło do przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności. Jako że organ ma czas do końca 2019 r. na wydanie zaświadczenia, ustawodawca przewidział możliwość uzyskania zaświadczenia w przyspieszonej procedurze zainicjowanej przez właściciela przekształconej nieruchomości: w ciągu 4 miesięcy lub też w ciągu 30 dni, jeśli jest to niezbędne do dokonania czynności prawnej związanej z nieruchomością, o czym pisaliśmy na portalu.
Drugim przypadkiem, kiedy działanie będzie wymagane jest sytuacja, gdy postępowanie o przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności jest już w toku z uwagi na wniosek złożony na gruncie dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. W takim przypadku do dnia 31 marca 2019 r. użytkownicy wieczyści, którzy chcą aby postępowanie było kontynuowane na podstawie tej ustawy muszą złożyć stosowne oświadczenie, o czym pisaliśmy już na portalu. W przeciwnym razie postępowania będące w toku zostaną umorzone, a do przekształcenia dojdzie ze skutkiem na dzień 1 stycznia 2019 r. zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami.
Poza powyższymi przypadkami nie ma konieczności podejmowania działań, zwłaszcza mając na uwadze ogrom pracy czekającej organy w związku z przekształceniem, które przecież dotknęło ok. 2,5 mln osób. Wiele osób czeka na określenie przez organy gminy wysokości bonifikat z tytułu jednorazowej zapłaty opłaty przekształceniowej – jest to fakultatywne i sporo gmin dotychczas tego nie zrobiło, a ustawa sztywno reguluje jedynie bonifikaty w przypadku, gdy użytkowanie wieczyste dotyczyło gruntu Skarbu Państwa. Jak z każdą nową regulacją prawną, dopiero praktyka pokaże gdzie pojawią się problemy ze stosowaniem i czy regulacja będzie wymagała poprawek.
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
