Wprowadzając specustawę energetyczną ustawodawca miał na celu skrócenie i uproszczenie procedur prawnych związanych z realizacją strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. W regulacjach specustawy pominięto jednak szczegółowe uregulowanie kwestii pozyskiwania przez inwestora pozwoleń wodnoprawnych dla inwestycji strategicznych. Niejasności i lakoniczne regulacje specustawy w tych kwestiach powodują ryzyko przedłużenia procedur poprzedzających rozpoczęcie budowy.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych jeden z załączników do wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej stanowi decyzja o pozwoleniu wodnoprawnym, jeżeli jest ono wymagane. W przypadku sieci przesyłowych oraz stacji elektroenergetycznych pozwolenie wodnoprawne może być wymagane np. gdy posadowienie słupów linii będzie wymagało uprzedniego przebudowania urządzeń wodnych albo doprowadzi do zmiany ukształtowania terenu na gruntach przyległych do wód, mającego wpływ na warunki przepływu wód lub obiekty budowlane mają zostać wzniesione na terenach szczególnego zagrożenia powodzią.
Dotychczasowe przepisy prawa wodnego
Należy zatem wskazać, że dla uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego, oprócz obowiązku przedstawienia operatu wodnoprawnego, wnioskodawca zgodnie z art. 131 ust. 2 pkt 2) prawa wodnego jest obowiązany przedłożyć również decyzję o warunkach zabudowy lub decyzję o ustaleniu lokalizacji celu publicznego. Natomiast w świetle art. 125 pkt 2) prawa wodnego pozwolenie wodnoprawne nie może naruszać ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego oraz decyzji o warunkach zabudowy. Jako, że pozwolenie wodnoprawna ma stanowić załącznik do wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej, jego uzyskanie powinno formalnie nastąpić przed rozpoczęciem procedury lokalizacyjnej w trybie specustawy energetycznej.
Wobec powyższego powstaje wątpliwość, czy występując o pozwolenie wodnoprawne dla strategicznej inwestycji, inwestor winien posiadać decyzję lokalizacyjną lub decyzje o warunkach zabudowy dla budowy lub przebudowy urządzeń wodnych. Ponadto inwestycja realizowana w trybie specustawy energetycznej może pozostawać w sprzeczności z obowiązującymi na danym terenie miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. O ile sprzeczność lokalizacji z planem, jest pomijana na etapie wydawania decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji, to w przypadku pozwolenia wodnoprawnego przepisy specustawy nie dają jednoznacznej odpowiedzi czy także w tym postępowaniu organy powinny zignorować zapisy obowiązujących planów miejscowych.
Brak jednoznacznej regulacji
W specustawie energetycznej zawarto bowiem przepis art. 11 ust. 1 zgodnie z którym „w sprawach określonych w niniejszym rozdziale przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie stosuje się, z wyjątkiem art. 57 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który stosuje się odpowiednio do decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej.” Przepisy specustawy nie przewidują natomiast wprost modyfikacji proceduralnych w zakresie wydawania pozwoleń wodnoprawnych, a jedynie wskazują takie pozwolenie jako załącznik do wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji strategicznej.
Ze wstępnych interpretacji przedstawionych przez Ministerstwo Infrastruktury wynika, że wyłączenie stosowania przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, powinno obejmować także sprawy o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, w oparciu o wykładnię funkcjonalną tego przepisu oraz analogie do innych specustaw (np. specustawy drogowej oraz specustawy terminalowej LNG). Taki pogląd wobec braku szczegółowego uregulowania w specustawie może jednak okazać się błędny i nie znaleźć w przyszłości poparcia w orzecznictwie sądów administracyjnych.
W orzecznictwie wskazuje się bowiem, że „norma imperatywna art. 125 pkt 2 p.w. zakazuje wydawania pozwoleń wodnoprawnych sprzecznych z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego – godzących w te ustalenia. Nie można, bowiem wydać decyzji administracyjnej, jeżeli sprzeciwia się temu przepis prawa powszechnie obowiązującego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jako akt prawa miejscowego, jest prawem powszechnie obowiązującym na terenie gminy. Pozwolenie wodnoprawne, którego przedmiotem jest w szczególności zezwolenie na wykonanie urządzeń wodnych na danym terenie, dotyczy w swej istocie sposobu zagospodarowania tego terenu. Każda decyzja administracyjna kształtująca wykorzystanie przestrzenne terenu, w tym sposób zagospodarowania położonej na nim nieruchomości, musi być zgodna (niesprzeczna) z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Obliguje to, w każdym wypadku, organ orzekający w takiej sprawie do dokonywania, z urzędu, oceny zgodności wniosku o pozwolenie wodnoprawne, z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. ”
Porównanie rozwiązań w innych specustawach
Wprowadzając specustawę energetyczną zapomniano natomiast o szczegółowym uregulowaniu zagadnienia wydawania pozwoleń wodnoprawnych i brak jest w niej analogicznych regulacji do tych, które wprowadzono w innych specustawach dotyczących realizacji kluczowych inwestycji. Przykładowo w ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, w art. 11d specustawy uregulowano wprost przyspieszoną procedurę wydawania pozwolenia wodnoprawnego przez marszałka województwa i wyłączono stosowanie art. 131 ust. 2 pkt 2) prawa wodnego wymagającego przedłożenia decyzji lokalizacyjnej lub decyzji o warunkach zabudowy. Podobnie w specustawie terminalowej LNG w art. 18 ust. 1 wprowadzono przyspieszony tryb wydawania pozwoleń wodnoprawnych z jednoznacznym wyłączeniem stosowania art. 131 ust. 2 pkt 2) prawa wodnego.
Specustawa przesyłowa
Analogicznego uregulowania brak jest natomiast w przepisach z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. W specustawie energetycznej kwestia pozwoleń wodnoprawnych została niemalże całkowicie pominięta, co w praktyce może nastręczyć dodatkowych trudności inwestorowi i wykonawcy. Obecnie regulacje nie odpowiadają bowiem jednoznacznie na pytanie, czy dla pozwoleń wodnoprawnych wydawanych dla inwestycji realizowanych w trybie specustawy energetycznej, inwestor powinien uprzednio pozyskać decyzje o warunkach zabudowy lub lokalizacji inwestycji celu publicznego dla np. przebudowy urządzeń wodnych kolidujących z linią.
Ponadto brak szczegółowego uregulowania procedury wydawania pozwoleń wodnoprawnych dla strategicznych inwestycji elektroenergetycznych (jak ma to miejsce np. w specustawie terminalowej LNG), pozwala na przyjęcie, że w świetle literalnego brzemienia analizowanych przepisów organy mogłyby wymagać zgodności pozwolenia wodnoprawnego z zapisami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pomimo, że ustalenia obowiązujących planów zgodnie z art. 11 ust. 1 specustawy pomija się na etapie innych postępowań, w tym lokalizacyjnego i pozwolenia na budowę.
Ustawodawco, potrzebna zmiana
W mojej ocenie omówione powyżej kwestie wymagają jak najszybszej reakcji ustawodawcy i rychłego znowelizowania przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, poprzez wprowadzenie analogicznych rozwiązań, do zawartych w art. 11d specustawy drogowej oraz art. 18 specustawy terminalowej LNG. Do czasu jednoznacznego wyeliminowania niejasności proceduralnych w sprawach o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, inwestor jest bowiem narażony na niekorzystną dla niego literalną interpretacje przepisów specustawy.
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
