Wśród licznych modyfikacji dotychczasowych trybów pozyskiwania przez Inwestora decyzji potrzebnych do rozpoczęcia budowy strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowych ustawodawca przewidział m.in. natychmiastową wykonalność decyzji wydawanych przez organy I instancji. Uzupełnieniem tego założenia są zawarte w specustawie energetycznej ograniczenia w zakresie wstrzymywania wykonalności decyzji w trakcie prowadzenia postępowania odwoławczego lub postępowania sądowoadministracyjnego ze skargi na decyzje wydane na podstawie specustawy.
Zgodnie przepisami ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych wydane na podstawie tego aktu prawnego decyzje o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji, decyzje środowiskowe, pozwolenia na budowę oraz zezwolenia na wejście na nieruchomość w celu wykonania badań i pomiarów do raportu OOŚ podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Inwestor może zatem realizować wynikające z tych rozstrzygnięć uprawnienia niezależnie od tego, czy inne strony postępowania wniosły odwołanie lub skargę do sądu administracyjnego.
W dotychczasowych procedurach, nawet w przypadku nadania decyzji organu I instancji rygoru natychmiastowej wykonalności, organy odwoławcze oraz sądy administracyjne posiadały uprawnienie (a niekiedy wręcz obowiązek) do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji do czasu zakończenia prowadzonego postępowania odwoławczego lub skargowego[1]. W praktyce doprowadzało to do sytuacji, w której Inwestor legitymujący się np. ostateczną decyzją o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości wydaną na podstawie art. 124 u.g.n. nie mógł zrealizować przyznanych nią uprawnień nawet przez klika lat od dnia jej wydania.
Specustawa energetyczna przewiduje znacznie korzystniejsze dla Inwestora rozwiązania, wyłączając w praktyce możliwość wstrzymania wykonalności wydanych na jej podstawie decyzji zarówno przez organu administracji publicznej jak i sądy administracyjne.
Rygoru natychmiastowej wykonalności nie można uchylić
Pierwszą istotną zmianą jest całkowite wyłączenie stosowania art. 9 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, który nakazuje organom II instancji wstrzymać z urzędu wykonalność decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości, w przypadku wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
W procedurze przewidzianej w specustawie energetycznej skutki o charakterze wywłaszczeniowym lub quasi wywłaszczeniowym są jednym z elementów decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji. Zatem w przypadku zaskarżenia decyzji lokalizacyjnej organ II instancji nie ma już kompetencji do wstrzymywania jej wykonalności.
Organy odwoławcze zostały ponadto pozbawione możliwości uchylenia rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji organu I instancji. Zgodnie bowiem z art. 25 ust. 4 specustawy energetycznej wyłączono stosowanie art. 135 k.p.a., zgodnie z którym organ odwoławczy mógł „w uzasadnionych przypadkach wstrzymać natychmiastowe wykonanie decyzji.” W postępowaniach odwoławczych prowadzonych na podstawie specustawy energetycznej, wskazanej powyżej kompetencji organ II instancji nie posiada.
Zakaz wstrzymania wykonania ostatecznej decyzji
Należy również przyjąć, że organom odwoławczym nie przysługuje uprawnienie do wstrzymania wykonalności decyzji w przypadku wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Zastosowanie art. 61 § 2 p.p.s.a nie zostało w specustawie energetycznej wprost wyłączone. Jednakże na podstawie tego przepisu organ może wstrzymać wykonanie decyzji, chyba że zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności albo, gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Skoro zatem decyzje wydane na podstawie specustawy energetycznej posiadają rygor natychmiastowej wykonalności z mocy prawa, a organ nie posiada uprawnienia do wstrzymania ich wykonalności w toku odwoławczego postępowaniu administracyjnym, to tym bardziej nie przysługuje mu taka kompetencja w przypadku wniesienia przez stronę skargi na ostateczną decyzję administracyjną.
Dalszym korzystnym dla Inwestora rozwiązaniem jest wyłączenie przez ustawodawcę możliwości wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji przez wojewódzki sąd administracyjny i Naczelny Sąd Administracyjny. Zgodnie z art. 26 ust. 1 specustawy energetycznej wyłączono wprost stosowanie
art. 61 § 3-6 p.p.s.a. Sąd administracyjny nie jest zatem uprawniony do wstrzymania wykonalności decyzji na wniosek strony, nawet jeżeli w sprawie zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
Korzystne skutki dla Inwestora
Wskazane powyżej ograniczenia w zakresie wstrzymania wykonalności decyzji administracyjnych wydawanych w oparciu o specustawę energetyczną powinny zatem pozwolić Inwestorowi na niezakłócone prowadzenie budowy strategicznych inwestycji elektroenergetycznych także w przypadku, gdy poszczególne decyzje będą kwestionowane przez strony postępowania. Zainicjowanie i prowadzenie postępowania odwoławczego lub sądowadministracyjnego nie będzie stanowiło przeszkody dla realizowania inwestycji na podstawie decyzji zaopatrzonych w rygor natychmiastowej wykonalności z mocy prawa.
[1] O problematycznej kwestii wstrzymywania wykonania decyzji o zezwoleniu na niezwłoczne zajęcie pisaliśmy tu: http://prawoibudowa.pl/ustawa-z-dnia-21-sierpnia-1997-r-o-gospodarce-nieruchomosciami/ i tu: http://prawoibudowa.pl/wstrzymanie-wykonania-zezwolenia-na-niezwloczne-zajecie-przelomowe-orzeczenie-nsa/
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
