Zagadnienie waloryzacji wynagrodzeń w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej i gospodarczej na świecie nabiera coraz większego znaczenia. Zawarte kontrakty często oparte zostały za założeniach i cenach materiałów czy usług z lat ubiegłych. Wybuch wojny za wschodnią granicą spotęgował wzrost cen materiałów i ograniczył dostępność niektórych z nich. Wielu przedsiębiorców rozpoczęło lub prowadzi już zaawansowane rozmowy na temat możliwości renegocjowania zawartych dotychczas kontraktów. Możliwości waloryzacji kontraktów, w szczególności w zakresie realizacji inwestycji budowlanych jest kilka.
Aktualny stan prawny pozwala na dokonanie aktualizacji cen poprzez:
- waloryzację sądową – w razie wystąpienia nadzwyczajnej zmiany stosunków (m. in. gospodarczych, społecznych) możliwa jest zmiana wysokości wynagrodzenia ustalonego
w umowie przez sąd. Waloryzacja w ten sposób jest dopuszczalna, jeśli wykonaniu umowy towarzyszą nadmierne trudności bądź groźba rażącej straty, a strony przy jej zawieraniu nie mogły przewidzieć zmian okoliczności;
- podwyższenie wynagrodzenia kosztorysowego – wykonawca, będący stroną umowy o dzieło albo o roboty budowlane, może żądać od zamawiającego waloryzacji wynagrodzenia, jeśli wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą,
- podwyższenie wynagrodzenia z tytułu umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie obowiązkowej od niedawna klauzuli waloryzacyjnej.
Choć aktualne orzecznictwo sądów nie jest w wielu wypadkach korzystne dla osób żądających waloryzacji, to w kontekście wojny na Ukrainie, epidemii koronawirusa i coraz trudniejszej sytuacji gospodarczej, można spodziewać się, że coraz więcej powództw w tych sprawach będzie uwzględnianych. Dotychczasowe orzecznictwo sądów nigdy nie bazowało na podobnym stanie faktycznym, dlatego należy liczyć się z wypracowaniem nowej linii orzeczniczej. W wielu przypadkach trudno bowiem obecnie podnosić, że strony zawierając umowę mogły przewidzieć te okoliczności lub by nie doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków, w szczególności w kontekście rosnących lawinowo cen materiałów.
ARTYKUŁU? NAPISZ DO NAS
